Datum: 20-01-2012
Seniorenraad ziet definitief af van oproep tot rechtszaak tegen bisdom en begrafenisfonds
Het is inmiddels vijf jaar geleden dat het begrafenisfonds bekend maakte dat men niet meer in staat was de uitkeringen te verstrekken waarvoor de deelnemers altijd premie hadden betaald.
Naar aanleiding daarvan hebben 1100 deelnemers het fonds schriftelijk aansprakelijk gesteld voor de geleden schade. Via de seniorenraad zijn die brieven op 9 februari 2007 naar het fonds en het bisdom gestuurd. Op verzoek van het fonds en het bisdom heeft de seniorenraad overleg gevoerd om te bezien of een oplossing in der minne tot de mogelijkheden behoorde. Dat overleg vond plaats in een klankbordgroep waarvan ook de seniorenraad deel uitmaakte. De klankbordgroep was ingesteld om het in het verleden gevoerde beleid te evalueren en te adviseren over beleid en communicatie in de toekomst. Op 29 maart 2009 heeft de klankbordgroep een rapport uitgebracht met een aantal aanbevelingen.
Dat op het gevoerde beleid het nodige viel aan te merken, is natuurlijk een open deur. Zonder enigerlei vorm van voorafgaand overleg met de deelnemers werd besloten tot uitgaven waarvan voorzienbaar was dat het fonds daardoor zijn verplichtingen jegens de deelnemers niet meer zou kunnen nakomen. Het nieuwe mortuarium is zonder toestemming van het bisdom en zonder openbare aanbestedingsprocedure neergezet op basis van prognoses van overledenen die achteraf veel te hoog bleken.
De malaise bij het fonds had echter ook oorzaken die niet verwijtbaar waren aan het bestuur, zoals het weglopen van jonge deelnemers en de strenge (en dure) brandveiligheidseisen aan het mortuarium.
Geen aanleiding voor aansprakelijkstelling individuele bestuursleden fonds
We hebben alle gevraagde financiële informatie ontvangen en geen aanwijzingen gevonden voor persoonlijke zelfbevoordeling. Wel bestond een familieband tussen een bestuurslid van het fonds en een vennoot van de begrafenisonderneming. Hierdoor wekte het fonds de schijn van belangenverstrengeling. Deze schijn werd versterkt omdat het fonds zijn deelnemers geen informatie verstrekte over zijn vermogenspositie en het gevoerde financiële beheer.
Aangezien het fonds die informatie later alsnog heeft verstrekt en er – zoals gezegd – geen aanwijzingen waren voor persoonlijke zelfbevoordeling, hebben wij geen aanleiding gezien om onze achterban op te roepen de bestuurders persoonlijk aansprakelijk te stellen. Hierbij speelde ook een rol dat er verzachtende omstandigheden waren en dat het fonds volledig heeft meegewerkt aan de evaluatie.
Wel zouden wij het op zijn plaats hebben gevonden als de bestuurders de deelnemers hun excuses hadden aangeboden. Een verontschuldiging is echter nooit gemaakt, met dien verstande dat het fonds in een van zijn jaarverslagen heeft erkend dat de communicatie niet goed verlopen is. Omdat die verslagen niet openbaar worden gemaakt, zullen wij die verontschuldiging hier maar herhalen.
Wel claim op opbrengst verkoop mortuarium bij gewijzigde bestemming
Met name ouderen hebben in deze kwestie schade geleden. Die schade is eind 2006 globaal berekend en loopt op tot gemiddeld 750 euro voor verzekerden die in 2006 tussen de 60 en 65 jaar oud waren. Het is niet mogelijk gebleken een minnelijke oplossing af te spreken. Zoals bekend heeft het fonds nauwelijks geld meer en moet de Vincentiusparochie de Kruispuntkerk verkopen om de nieuwe pastorie te kunnen betalen. Het bisdom is weliswaar eindverantwoordelijk maar dat zal de verantwoordelijkheid op zijn beurt bij de Vincentiusparochie kunnen leggen omdat het – onder die parochie vallende – fonds eigenmachtig en zonder de voorgeschreven toestemming van de bisschop opereerde. Als we het bisdom en het fonds voor de rechter zouden slepen is de kans dus heel groot dat Volendam uiteindelijk zelf de rekening betaalt. En als het fonds het weinige geld dat over is, moet besteden aan advocaten komt dat indirect ten laste van de deelnemers in de vorm van verhoogde grafrechten en kosten voor het gebruik van het mortuarium.
We hebben nog verkend of de functie van het mortuarium elders in Volendam kan worden ingevuld (ruimten in de Mariakerk of Kruispuntkerk en heropening aula van het bejaardenhuis). Hierdoor zou het mortuarium vrijvallen en kunnen worden verkocht ten gunste van gedupeerde deelnemers. Dit bleek echter geen begaanbaar pad. Ook riep het (heel begrijpelijke) emotionele weerstanden op om een aan de kerk grenzend gebouw aan zijn kerkelijke bestemming te onttrekken. Mocht het mortuarium in de toekomst alsnog aan die bestemming onttrokken kunnen worden, dan spreekt het naar onze mening vanzelf dat de opbrengst ten goede komt aan de (oorspronkelijke) deelnemers van het fonds. En dat is ook de strekking van een van de aanbevelingen van de klankbordgroep.
Voorkom verjaring schadeclaim als u zelf wilt procederen!
Resumerend hebben we moeten besluiten het overleg over een minnelijke oplossing te beëindigen en af te zien van een oproep aan onze achterban om een rechtszaak te starten. Als er onder de 1100 deelnemers die het fonds aansprakelijk hebben gesteld, behoefte bestaat om op individuele basis een rechtszaak te starten staat dat die deelnemers uiteraard helemaal vrij. Wel wijzen wij erop dat schadeclaims als regel na 5 jaar verjaren, tenzij de benadeelde binnen die termijn een brief stuurt waarin hij/zij zich met betrekking tot de geleden schade alle rechten nadrukkelijk voorbehoudt. In de brief dient ook vermeld te worden dat deze tevens te beschouwen is als een handeling om de verjaring te stuiten.
Stuiting van de verjaring wil zeggen dat er een nieuwe verjaringstermijn van 5 jaar begint te lopen. De aansprakelijkstelling van het fonds en het bisdom dateert van 9 februari 2007 zodat deelnemers die willen procederen hun rechten vóór 9 februari a.s. veilig moeten stellen. Dat kan door het fonds en het bisdom vóór die datum de bovenbedoelde brief te sturen. Het is raadzaam de brief aan te tekenen en er ook een jurist naar te laten kijken.
Al met al praten we hier over een heel ongelukkig hoofdstuk in de geschiedenis van de Volendamse kerk. Wij willen de diepgevoelde hoop uitspreken dat het fonds en de kerk hier lering uit zullen trekken.
Het bestuur van de Stichting Seniorenraad Edam-Volendam,
Jan Tol, voorzitter
Cas Schilder, secretaris