Datum: 24-05-2016
Op veler verzoek plaatsen wij de integrale tekst van het verslag van de voorlichtingsmiddag die op 7 april is gehouden in De Jozef. Inleiders deze middag waren Mevr. Dr. A. Glas, ouderengeneeskundige en Mevr. Mr. E.M. Verhagen, notaris., zoals dit is gepubliceerd in de NIVO.
Verslag voorlichtingsmiddag stichting Seniorenraad Edam-Volendam d.d. 7 april 2016
Na de opening door Lia Guijt (dagvoorzitter) en een inleiding van Jan Tol (voorzitter Seniorenraad),
hield mevr. Annemieke Glas, specialist ouderengeneeskunde, een boeiende presentatie met als titel “Spreek op tijd over uw levenseinde”.
Volgens dokter Glas komt het nog te vaak voor, dat patiënten (te) laat of helemaal niet willen praten over de gewenste gang van zaken rondom hun levenseinde. Met name het wel of niet-reanimeren in voorkomende gevallen kan dan mogelijk niet overeenkomstig de wensen van de patiënten zijn.
In een gesprek met de behandelend arts kunt u uw wensen kenbaar maken. Wat wilt u wel en wat wilt u niet. Dit gesprek kan ook gevoerd worden met familie, vrienden, een geestelijk verzorger van de kerk en iemand die de patiënt vertegenwoordigt of een andere dokter. Deze wilsverklaring van de patiënt wordt vervolgens op schrift gesteld, gedateerd en door de patiënt en zijn vertegenwoordiger ondertekend. Het is goed te weten dat de vertegenwoordiger verantwoordelijk is voor communicatie met de rest van de familie. Dokter Glas legde uit dat er nog vele dilemma’s overblijven en benadrukte dat de wilsverklaring steeds opnieuw moeten worden herbevestigd. Uit bescherming van de patiënt en nabestaanden. Mevr. Glas benadrukte dat communicatie met de patiënt voor de artsen essentieel blijft.
Na de pauze heeft notaris Liesbeth Verhagen een presentatie gegeven. Ze vertelde dat een levenstestament erg nuttig kan zijn. Een levenstestament is eigenlijk een volmacht. Op grond van het levenstestament kunnen uw echtgenoot of kinderen uw zakelijke belangen behartigen als u dat zelf niet meer kunt. Zij kunnen dus, als dat nodig is, bijvoorbeeld uw woning verkopen en zelfs schenkingen doen aan de kinderen of kleinkinderen.
Als u geen levenstestament heeft, dan is de familie in zo’n situatie genoodzaakt om een bewindvoerder te benoemen. Een bewindvoerder is echter aan strenge regels gebonden; hij heeft toestemming van de rechter nodig voor iedere handeling boven € 1500, hij moet jaarlijks rekening en verantwoording afleggen aan de rechter en hij mag in beginsel geen schenkingen meer doen. Die beperkingen worden in de meeste families als zeer bezwaarlijk ervaren. Bovendien kan dit een negatief effect hebben op de vermogensplanning, want in het geval een ouder naar een zorginstelling moet, dan kan het financieel gunstig zijn om – met name na de verkoop van het huis – wel schenkingen te kunnen doen! Het levenstestament is vooral populair geworden omdat het een mogelijkheid geeft om invloed te hebben op de hoogte van de eigen bijdrage voor de zorg.
Vervolgens heeft de notaris een uitleg gegeven over het wettelijk erfrecht. Ze wees erop dat veel oudere testamenten gewijzigd zouden moeten worden. Daar staat soms de langstlevende echtgenoot als enig erfgenaam in beschreven. Fiscaal is dat erg ongunstig, omdat de kinderen dan bij het tweede overlijden alles van de langstlevende ouder erven. Ze missen daarmee hun vrijstelling van hun eerst overleden ouder en ze betalen meer belasting in het hogere tarief. Ook zijn de opeisingsgronden in oude testamenten nog niet afgestemd op de huidige wetgeving. Zo vinden mensen het in deze tijd belangrijk dat de erfenis van de kinderen opeisbaar wordt als de langstlevende echtgenoot in een niet-particuliere zorginstelling worden opgenomen.
In oudere testamenten staat ook vaak een vaste rente vermeld, als het gaat om de vorderingen die de kinderen hebben op de langstlevende ouder. Fiscaal is het raadzaam om een flexibel testament te hebben, zodat pas na het eerste overlijden bepaald hoeft te worden of, en zo ja, welke rente afgesproken wordt. Die rentekeuze is van invloed op de hoogte van de eerste en tweede successieaanslag.
Notaris Verhagen gaf nog als tip dat kleinkinderen tegenwoordig ook een vrijstelling hebben om van hun opa of oma te erven. Die vrijstelling bedraagt ruim € 20.000 per kleinkind, zowel van opa als van oma. Die vrijstelling hoeft natuurlijk niet helemaal benut te worden, maar het kan aardig zijn om de kleinkinderen een bepaald bedrag te legateren en om daarmee 10% of 20% belasting te besparen.
En tot slot: denkt u aan de uitsluitingsclausule in uw testament? U wilt toch niet dat uw kind de erfenis met zijn of haar ex-partner moet delen, als uw kind in een scheiding raakt.
Indien u uw eigen testament wilt laten controleren of als u uw eigen situatie wilt bespreken, dan bent u van harte welkom om een vrijblijvende afspraak te maken bij notariskantoor Feitsma Verhagen in Volendam.
Deze voorlichtingsmiddag werd gehouden in De Jozef, en bezocht door ongeveer 130 personen, waaronder wethouder Koning, de gemeenteraadsleden Erik Schokker en Dorethy van den Heuvel, alsmede de voormalige wethouders Rijkenberg en Luyckx.
Er was volop ruimte voor vragen vanuit het publiek waar ook veel gebruik van werd gemaakt. Tevreden en verrijkt met kennis verlieten de bezoekers na afloop enthousiast de zaal.